Eylul ortasindan itibaren dukkanlar baslarlar cadilar bayrami icin vitrinleri suslemeye, icinde kabak figurleri bulunan yuzlerce objeyi tuketiciye pazarlamaya. Iskelet, kuru kafa, Freddie, Superman, Orumcek Adam, seytan, cadi kiligindaki yuzlerce kostum alicisini beklemektedir. Bazi dukkanlar daha kapidan girerken muzikleriyle, sis dumanlari ve olmadik bir anda kafanizdan asagi iniveren kopmus bir kafa ile sizi cadilar bayramina cekmeye calisir.Internete soyle bir baktigimda ve etrafimdaki Amerikali arkadaslarla konustugumda su bilgiler cikti ortaya.
Halloween'in tarihcesi eski Keltik festivali Samhain'a ve Katolik kilisenin o yillardaki geleneklerine kadar dayaniyor. Bundan 2000 yil once simdiki Irlanda, Ingiltere ve Kuzey Fransa'da yasayan Kelt'ler yeni yil olarak 1 kasimi kutluyorladi. Yazin bitisi, doganin verimliliginin azalisi ve karanligin baslangici olarak baslayan kis mevsimi soguk olmasinin da etkisiyle cok sayida insanin olmesine de sebep oluyordu. Keltler iste 1 kasimdan hemen onceki geceyi, donum noktasi olarak alirlar yasamlarinda. Bu bir cesit olume dogru bir gecistir ve
ruhlarin dunyaya geri dondugune, kendilerini ziyaret ettiklerine inanirlardi. 1 Kasim Samhain aslinda bir ates festivalidir ve kasabanin en tepesinde bir ates yakilarak Tanri'ya cesitli yiyecekler sunarlardi. Bu ates toreninin sona ermesinden sonra evlerine donen Keltler, meydandaki atesten bir parca alip karanlikta yollarini aydinlatmaya calisirlardi. Ayni zamanda o gece serbest dolasan ruhlarin kendilerini rahatsiz etmemesi icin hayvan kafalari ve derilerinden olusan kostumler giyerek ruhlari korkutmaya calisirlarmis. Iste urkutucu, korkunc kostumler giymenin arkasindaki neden de budur bugun.
M.O. 43 yilinda Romalilar Kelt topraklarini isgal ettikerinde kendi iki festivallerini de Kelt'lerin kutlamalarina eklerler. Feralia ve Pomona olarak adlandirilan bu festivaller ekim sonunda, olenleri anmak ve meyva ve agac tanricasi adina duzenlenen kutlamalardir.800'lu yillara gelindiginde ise Hiristiyanligin etkisi Kelt topraklarinda da yayilir. 1 Kasim gunu kilise ogelerini Keltlere hatirlatmasi sebebiyle "Azizler Gunu" (All Saint's Day) olarak belirlenir. Ancak batil inanclarindan ve geleneklerinden kurtulmak istemeyen Keltler, Azizler gununun anlamina golge dusurmeye calisinca kilise, 2 kasim gununu olen tum Hiristiyanlari anmak uzere "Ruhlar Gunu" (All Souls' Day) olarak ilan eder. Bugunku anlamda "trick or treat" gelenegi de iste o zamanlardan baslar. Kapi kapi dolasan cocuklar aldiklari keklere karsilik o evin olenlerine dua okur ve bu duanin onlari cennete gonderecegine inanirlarmis. Yine Keltlerin geleneklerine gore kapi kapi dolasan cocuklar her evden aldiklari ates ile evlerine gidip, aileleriyle daha sonra yukarda bashettigim Samhain atesini yakarlarmis. Yillar icinde bu uc onemli gun birleserek "holy evening" anlamina gelen Halloween olmustur, yani kutsal gece, 1 kasimda Azizleri anmadan onceki gece mahiyetinde.
Simdi daha cok Amerika kitasinda kutlanan bu festival, Irlanda ve Iskocyalilarin Amerika kitasina goc etmesiyle beraberlerinde getirmis olduklari Katolik bir gelenektir. Artik ticari boyuta varmis olmasi sebebiyle seker satislarinin tum diger aylarin toplamindan daha fazla satildigi bir aydir. Bizim icin seker ve sekerleme turu yiyecekler cok onem tasimayabilir ama buradaki bir yetiskin bir Amerikalinin ve cocugun yedigi bu tur yiyecekler herhalde ortalama bir Turk'un 100 kati filandir.Ha bir de kabak figuru vardir ki bu da yazin bitisiyle hasat mevsimini ve verimliligi temsil eder
Iste boyle. Bakalim bu yil etrafimizda hangi en korkunc yuzleri gorecegiz?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder