11 Aralık 2006 Pazartesi

Soguk Olum

Kis insanin aklina lapa lapa yagan kari, evden seyredilen beyaz kar tanelerini, sicacik bir kahve iciminin ertesinde kar topu oynamayi getirse de, tercih edilmeyen sekilde disarida olunca, donarak bir sekilde olume mahkum bile olabiliyor insan. Gecen hafta ortalarinda hava ne kadar da cok soguk ve biz tir tir buzusmusken icimizde, kotu bir haber okuduk pek de tanidik olmayan birisine ait.

CNET'in editorlerinden 35 yasindaki James Kim, ailesi ile birlikte tatile cikar esi, yaninda 4 yasinda ve 7 aylik kizlariyla birlikte. Portland, OR'daki evlerinden San Francisco'ya dogru yola cikip yanlislikla baska yola sapinca kara gomulurler ve mahsur kalirlar. O gunlerde de Bati Amerika bolgesini buyuk bir kar firtinasi vurmustu. Uzun sure arabalarinin icinde kalirlar, ara ara arabanin icinde isinirlar, benzin bitince icerdeki dergileri, yedek lastigi, sonra diger 4 lastigi, etraftaki agac dallarini yakip isinirlar. Uzun sure ses soluk duyulmayinca etraftan, 7 gunun sonunda James, en yakin yerlesimin 4 mil (~6km) uzakta olacagini dusunup yola cikar. Halbuki en yakin yer 15mil (~22km) uzaktadir. Bu arada ise geri donmesi beklenen Kim ailesi hakkinda polise "kayip" ilani verilir ve daha da ses cikmayinca ailesi tarafindan bir helikopter kiralanip o bolge aranir. Kayiptan 9 gun sonra 4 Aralik'ta James'in esi ve cocuklari arabada bulunur, 2 gun sonra da James Kim'in cesedi bulunur soguktan donmus (hypothermia) vaziyette.

Ben dusunemiyorum o halde arabada 9 gun boyunca bir bebek ve kucuk cocukla yasamayi. Ne yersin, nerede su bulursun, temel ihtiyaclarini nasil karsilarsin... Umutsuzluk ve endise ile gecirilen her dakika insana nasil da uzun gelir kimbilir?

Iste bu haberin uzerine bir belgesel seyrettim Discovery'de sogukta ayakta kalmakla ilgili. Gene gercek bir yasam oykusu ve kara saplanip yolda mahsur kalmaya iliskindi. Diyor ki survivor uzmani, once kendinize bir barinak edinin, sizin kuru ve sicak olmaniza (sicak degilse de ortam soguklugundan koruyan) imkan veren. Insan vucudu susuz 3 gune kadar idare edebilirmis. Vucudu dehidrasyondan koruyacak ve vucut sicakligini cok dusurmeden suyu yavas yavas icin, mumkunse ilik su. Mutlaka ates yakmaya calisin. Etraftaki vahsi hayvanlardan korunmak, sicak kalmak icin araba lastikleri, etraftaki agaclar hep ates malzemesi. Ve yiyecek bulmaya calisin. Gerci insan birkac hafta yemeksiz durabilirmis ama 1 haftadan sonra vucudun gucsuzluguyle beynin karar verme mekanizmalari iyice zayifliyormus.

Bu ulke yanlis ve bilmediginiz bir yola saptiginizda zaman zaman tehlikeli olabilecek kadar buyuk bir ulke. Bugunlerde soguk ve kis bana sadece Kim ailesinin dramini hatirlatiyor. Geride kalanlar icinse ne buyuk bir aci ve travma...

Olumun yuzu soguk derler ya, sogukla gelen olum daha da soguk...

5 yorum:

Adil Hindistan dedi ki...

Yaa cok uzucu hakikaten. Ismini hatirlamasam da Kim, arada bir CNET'te izledigim biriydi. Olumun guzeli olmaz herhalde ama cok aci verici bir olum sekli. 16mil yurudugunu yazdilar en son...

Bir bayram oncesi memlekete giderken kaza yapmistik. Ankara cikisinda Elmadag'da. On camin bir kismi kirildi ama dagilmadi. Araba'yi calistiramadik, montlarimiza filan sarilip bekledik icerde. Yol kapali idi, hayatimda bu kadar cok kaza gordugum bir baska gun yoktur. Polisin, cekicinin gelmesi saatler surdu.

Oglen kaza yapmistik. Gece yarisi eve varabildik. O sogugu hala hatirlarim. Hakikaten tahammulu cok zor bir olay...

Adsız dedi ki...

Donarak olum deyince, aklima Napolyon-un kis vakti rusyayi (moskoca-yi) isgal etmeye kalkip binlerce askerini telef etmesi gelir. Ayni hatayi 100+ yil sonra tekrarlayan Hitler-in binlerce askerini telef etmesi gelir.
Bir de ww1-de sarikamista telef edilen 90bin askerimiz.
And daglarinda ucaklari dusunce gunlerce kaybolup, olenleri yiyerek hayatta kalan futbol takimi (filmini de yapmislardi).
Bir kac yil once bir amerikali 10 yaslarindaki cocuguyla kartalkaya-da kayak yaparken kaybolmus, 10-12 gun sonra bulunabilmislerdi.
Bir magaraya siginmislar, kar suyu icmisler.
O kadar sure yanlarinda yiyecek icecek olmadan normal insanlarin
sag kalmasinin pek mumkun olmadigi, bunun kesin cok ozel egitimli bir ajan oldugu, ve oralarda haybeye dolasmayacagi tartismalari yapilmisti gastelerde.
Benzer vakalarda su bulamayanlarin idrarlarini ictiklerini okumustum.
Olum uzucu, erken olum, haybeye olumse daha uzucu.
Moskova yolunda donan alman askerlerinin yuzlerinde bir gulumseme ile olduklerini okumustum.
Gece buyuk tuvalet icin disari cikanlari, tuvalet pozisyonunda gulumseyen bir yuzle donmus bulduklari olurmus.
Vucut kimyasiyla ilgili aciklamasini tam hatirlayamadim.
Sanirim yanarak olmek en acilisi.
Insanin aci esikleri var, o asildigi anda, daha fazlasi bir sey
hissedilemiyor.
Offff ulen offfff.
Ehh be Figen....

FB dedi ki...

Arkadaslar, posting hic ic acici degil farkindayim ama siradan gibi baslayan bir olay insanin canini alip goturebiliyor. Telef olan binlerce asker filan bir nevi bile bile lades ama gule oynaya ciktigin tatilin boyle sonuclanmasi beni fazlasina etkiledi.

Adilcim, cnet'e ben de sikcana girerim, Kim'in adi aklima gelmedi ilkin ama bakinca anladim olayi. Size de gecmis olsun, tatsiz bir tecrube.

Pratik Anne dedi ki...

Offf, bu habere nasil uzuldum, nasil uzuldum. Esim cnet hastasi oldugu icin bneredeyse basindan beri takip ediyorduk. Allah gostermesin, allah muhafaza. Babanin basina gelen pek elim de annenin tek basina yaptiklari da azimsanir gibi degil. Allah onlari birbirlerine bagislasin bundan sonra artik.
En uzuldugum de, sen adam teknolojinin bagrindan kop gel. Ne GPS, ne ceptel, ne baska bir teknoloji hicbirsey ise yaramasin.

Adsız dedi ki...

Haklisin Burcu cok uzucu. Sanirim oyle bir ortamda yani parkin icinde ben cep telefonu coverage'i oldugunu ya da Satellite'larin da ise yarayacagini sanmiyorum. Zaten kagit haritadan yonlerini saptamaya calismislar.
Figen